Obowiązkowa wymiana tachografu – niezbędne daty Przypomnijmy, że dokładne daty wymiany starszych tachografów cyfrowych i analogowych na tachografy inteligentne są znane już od ponad 4 lat, kiedy to ostatecznie przegłosowano i opublikowano Rozporządzenie 2020/1054 będące częścią tak zwanego Pakietu Mobilności. Wtedy też uznano, że rozwój nowych technologii, powszechna digitalizacja oraz potrzeba zapewnienia równych szans wszystkim przedsiębiorstwom transportowym wymusza przejście na urządzenia inteligentne szybciej, niż pierwotnie zakładano. Początkowo bowiem wymiana miała odbywać się w sposób naturalny – w nowych pojazdach instalowano nowe tachografy, zaś starsze pojazdy i tak prędzej lub później zostałyby wycofane z eksploatacji. Cały proces wymiany urządzeń oraz konkretne daty najlepiej widoczne będą na grafice:
Okres przejściowy Jeżeli w pojeździe znajduje się zatem tachograf zamontowany przed czerwcem 2019 r. to datą graniczną wymiany urządzenia był 31 grudnia 2024 r. I to właśnie tej daty dotyczy całe zamieszanie. Na nieco ponad 10 dni przed końcem roku pojawił się bowiem raport ze spotkania Komisji Europejskiej, w którym uzgodniono 2-miesięczny okres przejściowy. W tym czasie, czyli do 28 lutego 2025 r. inspektorzy nie będą karać za brak wymiany tachografu a jedynie pouczać o istniejącym obowiązku. Niestety, ze względu na to, że tego typu raport nie ma mocy prawnej, nie ma żadnej gwarancji na to, że kontrolujący w innych krajach będą się do niego stosowali.Jak to zazwyczaj w transporcie bywa – czas pokaże. Komisja zwróciła się do państw członkowskich z prośbą o poinformowanie przedsiębiorców o stosowaniu okresu przejściowego, co w Polsce zostało uczynione za pośrednictwem portalugov.pl: Informacja w sprawie obowiązku instalacji i stosowania tachografów inteligentnych wersji drugiej w UE - Ministerstwo Infrastruktury - Portal Gov.pl
Póki co niezmienne pozostają inne daty narzucone przez przepisy:
do 19.08.2025 r. – wymiana tachografów G2V1 naG2V2 do 01.07.2026 r. – montaż tachografów G2V2 w tzw. „busach”. Kogo dotyczy obowiązek wymiany tachografu Mówiąc o zmianie tachografów na inteligentne nie można pominąć kwestii tego, że nie dotyczy ona każdego przedsiębiorcy. Cytując fragment Rozporządzenia UE nr 165/2014 wymianie podlegają tachografy w „pojazdach użytkowanych w państwie członkowskim innym niż ich państwo członkowskie rejestracji” . Zwykło się zatem mówić, że wymiana tachografu dotyczy transportu międzynarodowego, ale nie jest to sformułowanie precyzyjne. Spójrzmy na kilka przykładów:
1. Trasa: Polska – Francja. Kraj rejestracji pojazdu: Polska. Wymiana tachografu: obowiązkowa, ponieważ pojazd będzie poruszał w państwie członkowskim innym niż państwo rejestracji. 2. Trasa: Polska – Ukraina (przez granicę polsko- ukraińską). Kraj rejestracji pojazdu: Polska. Wymiana tachografu: nieobowiązkowa, ponieważ pojazd nie będzie poruszał się po innym kraju członkowskim UE. 3. Trasa: Polska – Serbia. Kraj rejestracji pojazdu: Polska. Wymiana tachografu: obowiązkowa, ponieważ mimo, że Serbia nie jest krajem członkowskim UE to pojazd po drodze będzie przejeżdżał przez kraje członkowskie np. Słowację lub Węgry. 4. Trasa: Warszawa – Gdańsk. Kraj rejestracji pojazdu: Polska. Wymiana tachografu: nieobowiązkowa. Pojazd może być wyposażony nawet w tachograf analogowy. 5. Trasa: Berlin – Dortmund (Niemcy). Kraj rejestracji pojazdu: Polska. Wymiana tachografu: obowiązkowa, ponieważ pojazd będzie poruszał w państwie członkowskim innym niż państwo rejestracji. Planując wymianę tachografu warto przemyśleć, które z pojazdów będą użytkowane w kwalifikującym się ruchu zagranicznym. Jak pokazują powyższe przykłady, w przypadku części floty wymiana może okazać się zbędna.
Kary za brak wymiany tachografu Po 2-miesięcznym okresie przejściowym należy liczyć się z tym, że na przewoźników posypią się kary. Brak wymiany tachografu pomimo ciążącego na firmie obowiązku jest zagrożony mandatem w kwocie 10.000 zł dla przedsiębiorstwa oraz 2.000 zł dla zarządzającego transportem. Co więcej, brak wymiany uniemożliwi dalsze świadczenie usług przewozu międzynarodowego oraz może spowodować postępowanie w sprawie oceny dobrej reputacji przewoźnika.
Można zatem powiedzieć, że jest to ostatni dzwonek dla przedsiębiorców, którzy jeszcze nie udali się do serwisu tachografów na wymianę. Według doniesień zamontowanie nowego urządzenia to koszt ok. 4-5 tyś złotych. Konsekwencje zaniechania tego obowiązku mogą się jednak znacznie droższe.